«Στοιχειωμένοι» φάροι στην Ελλάδα

Οι ιστορίες που μιλούν για στοιχειωμένα νερά και τις οποίες διηγούνται οι παλιοί ναυτικοί δεν είναι λίγες στον ελληνικό χώρο.

Ο Θ. Βαγκής, φαροφύλακας και παλιός θαλασσινός, διηγείται για τη «σκούνα», το πλοίο-φάντασμα που παρουσιάζεται κοντά στον φάρο του, στο ακρωτήρι Απολυτάρες των Αντικυθύρων. Η παρουσία του φασματικού πλοίου είναι κακός οιωνός, αφού εμφανίζεται κάθε φορά που είναι να συμβεί κάτι κακό. Παρότι στην αρχή δεν το πίστευε, είδε με τα μάτια του το πλοίο-φάντασμα να περνά με ανοιγμένα τα πανιά και μετά να εξαφανίζεται. Λίγες μέρες μετά συνέβη κοντά στον φάρο ένα ναυάγιο στο οποίο πνίγηκαν αρκετοί.
Το ερημονήσι Αγρια Γραμβούζα είναι κοντά στην Κρήτη και στο παρελθόν ήταν ορμητήριο πειρατών. Το νησί είχε αναγνωριστεί και επίσημα από την κυβέρνηση ως «το νησί των πειρατών», μέσα στο οποίο μάλιστα είχαν κρύψει θησαυρούς ανεκτίμητης αξίας. Πολιορκητές προσπαθούσαν να νικήσουν τους πειρατές και να τους κάνουν να παραδοθούν. Οι κουρσάροι, προσπαθώντας να τους τρομοκρατήσουν, έσφαξαν σε μία νύχτα 50 γυναίκες. Τα πτώματά τους ρίχτηκαν στο νερό, ακέφαλα και ακρωτηριασμένα. Ωστόσο, έπειτα από αρκετές προσπάθειες οι πειρατές τελικά νικήθηκαν και τα καράβια τους βούλιαξαν σχεδόν όλα. Οι θησαυροί μεταφέρθηκαν με καράβια στην Κρήτη, αν και πολλοί λένε ότι στο νησί υπάρχουν ακόμη πολλοί. Κανείς όμως δεν πλησιάζει, καθώς οι θρύλοι λένε ότι οι νεκροί κυνηγούν κάθε άνθρωπο που αποφασίζει να πάει εκεί και τον ρίχνουν στη θάλασσα. Πολλοί λένε ότι έχουν αντικρίσει λευκές ανθρωπόμορφες σκιές να μοιρολογούν στα βράχια, ενώ ένας βοσκός που αψήφισε τις ιστορίες των ναυτικών και εγκαταστάθηκε εκεί, βρέθηκε νεκρός με μια έκφραση απέραντου τρόμου. Κανείς δεν έμαθε τι του συνέβη.

Στο ακρωτήρι Χοντρός Κάβος επίσης δεν υπάρχει ψυχή ζώσα. Οι τσοπάνηδες δεν πήγαιναν ποτέ εκεί τα πρόβατά τους, επειδή φοβόντουσαν τις νεράιδες. Ελεγαν ότι η θάλασσα σε αυτό το μέρος είναι γεμάτη νεράιδες, λευκές γυναικείες οπτασίες που τραγουδούσαν. Το τραγούδι τους ακουγόταν ασχέτως της απόστασης και οι άνθρωποι πάθαιναν κάτι σαν νάρκωση και ένιωθαν ότι ταξιδεύουν μακριά, ενώ όση ώρα βρίσκονταν σε αυτήν την κατάσταση, τα ζώα τους πλησίαζαν τους κοφτερούς βράχους σαν να τα τραβάει μια αόρατη δύναμη και τσακίζονταν.
Ο καπετάν Παυλής από τη Δαμάστα λέει ότι όταν ήταν νέος είχε πάει εκεί με τα ζώα του, άκουσε τα τραγούδια, αλλά δεν ναρκώθηκε. Ορκίζεται ότι είδε με τα μάτια του πάνω στους βράχους του φάρου χιλιάδες ασπρόμορφες οπτασίες που χόρευαν και τραγουδούσαν όλες μαζί. Τις παρακολουθούσε επί ώρες, ώσπου με το χάραμα εξαφανίστηκαν. Και τα ζώα του είχαν πνιγεί. Σε κάποιο ακρωτήρι της βόρειας Εύβοιας υπάρχει ένας βράχος που θυμίζει άντρα που παίζει κιθάρα. Για το ακρωτήρι αυτό υπάρχει άλλη μια παράξενη ιστορία, βγαλμένη από την παράδοσή μας. Ελεγαν λοιπόν ότι στον φάρο αυτό ζούσε ένας νέος φαροφύλακας με την οικογένειά του. Ο νέος αυτός τραγουδούσε υπέροχα και έπαιζε ωραία κιθάρα. Είχε βαρεθεί όμως τη ζωή στον φάρο (όπως και τη γυναίκα του που του έκανε συνέχεια παρατηρήσεις). Ηθελε να φύγει, να ταξιδέψει σε άλλους τόπους.
Μια νύχτα που τραγουδούσε, πλησίασε τον φάρο ένα παράξενο καράβι. Μέσα ήταν μια νεράιδα. Ο φαροφύλακας την παρακάλεσε να τον πάρει μαζί του και έτσι έγινε. Δεν έγινε γνωστό τι ακριβώς βίωσε ο φαροφύλακας, όμως την άλλη μέρα που η γυναίκα του βγήκε στο ακρωτήρι, δεν τον είδε πουθενά. Αργότερα τον βρήκε πετρωμένο, έναν βράχο να «παίζει» κιθάρα. Ο φαροφύλακας είχε στοιχειώσει. Στην Τζια, στο ακρωτήρι Ταμίλος, τρεις ψαράδες είχαν δει παλιά ένα παράξενο νεραϊδικό που από τη μέση και κάτω ήταν ψάρι, μια γοργόνα δηλαδή. Οταν αντιλήφθηκε τη βάρκα που πλησίαζε εξαφανίστηκε γρήγορα στα βαθιά νερά. Διηγούνταν τη συνάντησή τους με τη γοργόνα έως ότου πέθαναν.